Fotoplastikon, wg opisu wikiwand to „automat do prezentacji pojedynczych fotografii (przeźroczy) stereoskopowych z całych cykli fotograficznych na jednym stanowisku wizualnym. Fotoplastykon był wielobocznym urządzeniem, w którym umiejscowione były wizjery do oglądania fotografii. Mechanizm przesuwczy co kilka sekund podawał nowe fotografie przed wizjer, dzięki czemu uzyskiwaliśmy efekt uzyskiwany przy oglądaniu później stworzonej diaporamy. Z reguły fotoplastykon posiadał 25 stanowisk do oglądania zdjęć.”
„Fotografia stereoskopowa to technika polegająca na wykonaniu dwóch zdjęć obiektu z różnych punktów widzenia. Widz obserwuje zdjęcia patrząc prawym okiem na fotografię wykonaną z prawego punktu widzenia i lewym okiem – z przeciwnego punktu. Daje to wrażenie trójwymiarowości przestrzeni, w której znajdują się przedmioty i osoby. Naturalność, właściwość takiej techniki osiąga się przez wyrównanie kątów widzenia i odstępów optycznych.” więcej na Fundacja Koncept Kultura.
„Od lat sześćdziesiątych XIX wieku stereoskopia zyskała ogromna popularność. Wyprodukowano setki tysięcy stereoskopów typu Holmesa i miliony stereogramów w znormalizowanym formacie. Przyczyniło się to do budowy urządzeń, pozwalających na publiczne demonstrowanie trójwymiarowych obrazów. W 1866 roku Alois Polanecky zbudował urządzenie złożone z 25 stereoskopów wbudowanych w wieloboczną obudowę, z którym występował na jarmarkach. Przy tworzeniu swojego urządzeniu korzystał z pomocy francuskiego fotografa i optyka Claude-Marie Ferriera.”
„W latach 80. XIX wieku berliński przedsiębiorca August Fuhrmann udoskonalił wynalazek Polaneckiego. W ten sposób powstały pierwsze fotoplastykony pozwalające 25 osobom na równoczesne oglądanie przezroczy stereoskopowych. 25-boczny bęben miał 3,75 m średnicy. Do oświetlenia przezroczy stosowano palniki gazowe z koszulkami żarowymi, a widzowie mogli sami regulować jasność oświetlenia. Urządzenie poruszane było za pomocą mechanizmu zegara wieżowego z ciężarami, zapewniającymi 3-godzinną pracę. Każdej zmianie przezroczy towarzyszył dźwięk dzwonka. Dopiero później wkroczyła elektryczność.”
Imitację obrazu oglądanego w fotoplastykonie można zobaczyć na „Archiwalnym Fotoplastikonie Online” pt. Przedwojenna Gdynia autorstwa Fundacja Koncept Kultura.
źródło i więcej informacji o fotoplastykonie znajdziesz na stronie: Wikiwand pod hasłem fotoplastykon
